استفاده از تحلیل SWOT در کسب و کار

 

در این مقاله به نحوه استفاده از تحلیل SWOT در کسب وکار می پردازیم . از تحلیل SWOT برای کمک به فرایند تصمیم گیری کارکنان ،حل مشکلات جاری شرکت و شناسایی فرایند های نا کارآمدی که در شرکت نیاز به تغییر و تعدیل دارد استفاده می شود.

در ابتدا هر یک از اجزای مدل SWOT  ، نقاط ضعف و قدرت شرکت ها و تهدیدات و فرصت های موجود در محیط  را بررسی می کنیم و در نهایت به صورت کاربردی هر چهار بخش  آن مورد سنجش قرار می گیرد.

مقدمه ای بر SWOT

مدل swot مدل ساده ای برای تجزیه و تحلیل داده های کسب و کاری به شمار می رود که از چهار بخش تشگیل شده است و به صورت کارآمد و کاربردی در سازمان های مختلف به خصوص سازمان های درمانی و بهداشتی مورد استفاده قرار می گیرد.

• مدل SWOT ابزاری است که می تواند در موقعیت های گوناگون برای سازمان ها در شناسایی وضع موجود و ریشه یابی مشکلات بسیار کمک کننده باشد. به عنوان مثال به مدیران کمک می کند تا با ارزیابی دقیق محیط خارجی ، فرصت ها و تهدیدات محیطی را شناسایی و آن ها را با نقاط قوت و ضعف موجود در سازمان تطبیق دهد و برای آینده ی کسب و کار خود برنامه ریزی اصولی و حساب شده ای انجام دهد.

 

• دراین تحلیل سعی می شود علاقه و خواسته اصلی مشتریان هدف شناسایی شود . برای جمع آوری اطلاعات کارآمد در باره ی مشتریان هدف از روش تحقیقاتی ” اطلاعات مبتنی بر شواهد” (evidence-base)و ارزیابی موشکافانه استفاده می شود.
• در روش مبتنی بر شواهد فرایند تصمیم گیری بر مبنای بهترین اطلاعات دردسترس صورت می گیرد و از شیوه ی تصمیم گیری شهودی و ذهنی به هیچ وجه استفاده نمی شود.
• در تصمیم گیری مبتنی بر شواهد از نتایج بدست آمده از پایش و اندازه گیری و آنالیز داده ها استفاده می کند، این بدین معنی است که هنگامی که تصمیم گیری بر اساس نتایج قابل پیگیری و اطلاعات واقعی باشد قطعا دستیابی به خروجی مورد نظر آسان تر خواهد بود.هدف اصلی از جمع آوری اطلاعات به روش SWOT استفاده از آن ها برای بهبود عملکرد کارکنان و تغییر فرایند های معیوب و نا کارآمد می باشد.

اجرای مدل SWOT

قبل از اجرایی کردن مدل swot ابتدا شما باید بدانید دقیقا چه جیزی را می خواهید تحلیل کنید. اولین چیزی که شما به آن نیاز دارید تحلیل بازار  کسب کارتان است . ارزیابی اولیه شرایط موجود از طریق جمع آوری طیف وسیعی از اطلاعات محیط داخلی و خارجی سازمان صورت می گیرد در ارزیابی شرایط ، متغیر های مهمی مانند حوادث ، شکایات ،تحقیقات جدبد ، یا توسعه و تغییرات محیطی در نظر گرفته می شود. این کار به ما کمک می کند تا یک نمای کلی از وضعیتی که درحال تجزیه تحلیل آن هستیم بدست آوریم .

• قدم بعدی آنالیز چهار مولفه ی اصلی SWOT است که شامل نقاط قوت (Strengths)، نقاط ضعف (weaknesses)، تهدیدها (Threats) و فرصت‌های پیش رو (Opportunities) می باشد. برای شناخت دقیق هر کدام از این چهار بخش باید درون سازمان ( برای یافتن نقاط قوت و ضعف) و بیرون سازمان (برای یافتن فرصت‌ها و تهدیدها) را بررسی کنید.

• 

عوامل درونی کسب و کار

دو بخش اول تحلیل SWOT مربوط به نقاط ضعف و قوت کسب و کار است که با بررسی عوامل درونی کسب‌ و کار به دست می ‌آید. بررسی منابع داخلی و تجربیات کارکنان که نشان ‌دهنده قوت کسب و کار شما است. از جمله موارد زیر:

• منابع مالی (منابع درآمدی، منابع و فرصت‌های سرمایه‌گذاری)
• منابع فیزیکی (ساختمان شرکت، ابزارهای الکترونیکی و وسایل مورد استفاده)
• منابع انسانی (کارمندان، مشتریان)
• فرآیندهای جاری (برنامه‌های در حال اجرا ، طراحی ساختارها و فرآیندهای پربازده)

         نقاط قوت

در واقع کاری است که شما در کسب و کارتان به خوبی و بهتر از بقیه انجام می‌دهید..
به بیان دیگر ویژگی‌هایی است که باعث می شود شما از رقیبانتان متمایز شوید. این قدرت می تواند از منابع داخلی مانند مهارت و دانش کارکنان ناشی شود و یا شامل دارایی‌های ملموس کسب و کار مانند سرمایه و تکنولوژی باشد .

سوال هایی که در بررسی نقاط قوت شرکت حتما باید به آن ها پاسخ داد شامل موارد زیر می شود:

• شما چه خدماتی را به بهترین شکل ممکن انجام می دهید؟
• دانش تخصصی شما که برتری شما نسبت به رقبایتان را تضمین میکند چیست ؟
• تجربیات اصلی شما در ارتباط با مشتری چیست؟
• در چه بخشی از کسب و کارتان پتانسیل بیش تری برای سود آوری وجود دارد؟
  

  نقاط ضعف

  در این قسمت چالش های اصلی که کسب وکارتان با آن مواجه است را مورد بررسی قرار می دهید.

• به عنوان مثال فرایند های ضروری که در کسب و کارتان ندارید وباعث شده است رقیبتان از شما بهتر انجام ‌دهد و با استفاده از آن‌ها از شما سبقت بگیرد.
  

  در این قسمت سوالاتی که بایستی به آن ها پاسخ داده شوند را بررسی می کنیم 

• چه منابعی را در کسب و کار کم دارید؟
• کدام بخش از فعالیت کسب و کاریتان سودآور نیست؟
• در کدام زمینه ها به تجربه و دانش بیشتر نیاز دارید و احساس کمبود می کنید؟

 

عوامل بیرونی کسب وکار

عوامل بیرونی، عوامل محیطی هستند که سازمان ها را تحت تأثیر قرار می ‌دهند. شرایط مختلفی که در جامعه و بازار پیش می‌آید، به صورت مستقیم و غیرمستقیم فرصت‌ها و تهدیدهایی برای شرکت‌ها به وجود می آورد و توسط سازمان ها کنترل نمی شود مانند:

• متغیر های بازار (محصولات و تکنولوژی‌ های جدید، تغییر نیازهای مخاطبین)
• متغیر های اقتصادی (حوادث اقتصادی محلی، ملی و بین المللی)
• سرمایه ‌گذاری (حمایت مالی، کمک‌های مالی)
• تغییرات جمعیت شناختی و نوع مصرف و نیاز جامعه
• ارتباط بین تامین‌ کنندگان و کسب‌ و کار های همکار دیگر
• مسائل سیاسی، محیط زیست و ارتباطات اقتصادی کشورها و سازمان‌ های بین ‌المللی

فرصت‌ها (opportunities)

فرصت ها ، سرنخ هایی از وقایع خوش آیند برای کسب و کار شما در محیط هستند که تا کنون شناخته نشده یا استفاده نشده باقی مانده اند و می توانند کسب و کارتان را متحول کنند. از جمله فرصت های محیطی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تعداد کم رقیبان در صنعت شما و یا در محصولی خاص
• به وجود آمدن نیازهای جدید در جامعه برای محصولات شما
• توانایی ارتباط با جامعه مشتریان از روش‌های مختلف
  

  برای شناسایی فرصت های پیش رو باید به سوالات زیر پاسخ داد؟

   

• چه بخش های رو به رشد بازار که شما در آن در حال فعالیت هستید می تواند برای محصولات یا خدمات شما سودمند باشد؟
• در صنعت شما چه فرصت هایی برای کسب و کار شما وجود دارد؟
• چه همکاری ها و مشارکت هایی می تواند برای شما و کسب و کار شما ایجاد فرصت نماید؟

 

تهدیدها (Threats)

مجموعه ای از عوامل محیطی مانع پیشرفت کسب و کار ویا باعث کاهش میزان فروش شما می شوددر این قسمت باید تمامی فرایند ها و عواملی که محصول ویا خدمات شمارا تهدید میکنند را مورد بررسی قرار دهید این عوامل می تواند شامل موارد زیر شود:

• ورود رقیبان تازه وارد به صنعت
• وقوع بحران های اقتصادی
• انتشار اخبار منفی و شایعات بر علیه کسب و کار
• تغییر خواسته های مشتریان
  

  در این بخش می بایست به سوالاتی نظیر:
  

• چه تهدید هایی در حوزه فعالیت شما می تواند وجود داشته باشد؟
• رقبای جدی کسب و کار شما چه کسانی هستند و چه ویژگی هایی دارند؟
• چه محصولات و خدمات جایگزینی در صنعت شما وجود دارند؟
• چه قوانین و مقررات محدود کننده ای ممکن است مانع فعالیت های شما بشود ؟

پس از بررسی شرایط داخل و خارج سازمان باید در تصمیم گیری‌ ها، نقاط قوت را در راستای استفاده از فرصت‌ های موجود در محیط به کار بگیرید.  همچنین باید برای تهدیدهای بازار و نقاط ضعف نیز برنامه داشته باشید.

 

تجزیه و تحلیل داده های SWOT

تجزیه و تحلیل اطلاعات مهم ترین بخش در مدل SWOT است .  پس از تهیه ماتریس SWOT، دید کاملی نسبت به وضعیت شرکت خود به دست می‌آورید و دو مرحله نهایی پیش رو دارید:

• ابتدا بررسی کنید که امکان تطبیق نقاط قوت شما با فرصت‌ها وجود دارد یا خیر؟
• در مرحله بعدی باید به نقاط ضعف توجه کنید.
  آیا امکان تقویت نقاط ضعف وجود دارد؟ آیا می‌توان نقاط ضعف را به نقطه قوت تبدیل کرد؟
  سؤال اساسی‌تر اینکه آیا باید نقاط ضعف را به نقاط قوت تبدیل کرد یا بهتر است از آن‌ها صرف نظر کرد و فقط روی نقاط قوت تمرکز بیشتری داشت؟

نتیجه گیری

مدل SWOT ابزاری سودمند است که یک تیم ، دپارتمان یا یک سازمان به طور کلی از آن استفاده می کند تا شناسایی فرصت ها و تهدیدات پیش رو برای تغییر و یا بهبود فرایند ها و عملکرد سازمان را شناسایی کند و هم چنین نقاط قوت و ضعف خود را با رقیبان مقایسه کند