تحقیقات بازار یکی از بهترین ابزارهای بازاریابی در زمینه رشد و توسعه کسب و کار هستند. اگر شما به عنوان کسب و کار تصمیم دارید از تحقیقات بازار بهترین نتیجه را دریافت کنید می بایست بتوانید بهترین روش های تحقیقات بازار را پیاده سازی کنید. اینجاست که شما ارزیابی می کنید، کدام روش می تواند بهترین نتیجه را به همراه بیاورد.
اگر بخواهیم در مورد انتخاب بهترین روش بین روش های تحقیقات بازار بهترین انتخاب را داشته باشیم نیازمند این هستیم؛
- بودجه
- زمان،
- محدودیت های پروژه (مکان، بازار هدف، و سایر موارد)
را به خوبی مورد ارزیابی قرار دهیم.
زمانی که صحبت از تحقیقات بازار می شود، غالبا هدف پژوهش این است که؛ اطلاعاتی در مورد مشتریان، بازار، رقبا با روش های تحقیقات بازار موثر کسب شود. روش های متنوعی برای کسب اطلاعات در این زمینه وجود دارد. اگر بخواهیم کلی صحبت کنیم. در زمینه تحقیقات بازار ما با روش های متفاوت جمع آوری داده (اولیه و ثانویه)، همچنین نوع داده های جمع آوری (کیفی و کمی) رو به رو هستیم.
راه های جمع آوری داده ها؛
- داده های اولیه،
- داده های ثانویه،
- یا هر دو
همچنین نوع داده های پژوهش می تواند به صورت های؛
- کیفی،
- کمی،
- یا هر دو
این بسته به هدف پژوهش و نیازها می تواند متفاوت باشد.
داده های اولیه و ثانویه در روش های تحقیقات بازار
در زمینه تحقیقات اولیه شما می بایست داده های دسته اول را دقیقا در ارتباط با تحقیق خود داشته باشید، در مورد داده های ثانویه شما از داده های موجود می توانید برای پژوهش استفاده کنید.
تحقیقات داده های اولیه
در مورد تحقیقاتی که نیازمند داده های اولیه هستند شما می بایست داده ها را دقیقا در ارتباط با پژوهش خود از جامعه آماری هدف خود جمع آوری نمایید. زیرا داده های مورد نظر شما قابل دستیابی از منابع دیگر نیستند. و شما نیازمند داده های دسته اول هستید. برای مثال شما محصولی جدید تولید کرده اید و می خواهید نظر مشتری را درباره آن بدانید.
روش های تحقیق بازاریابی برای داده های اولیه شامل؛
- نظر سنجی
- مشاهده مستقیم
- مصاحبه
- گروه متمرکز
در مورد تحقیقات اولیه شما بهترین ابزار جمع آوری داده ای که دارید پرسشنامه است که می بایست مرتبط با هدف تحقیق به صورت باز یا بسته طراحی شود و بتواند اطلاعات مورد نیاز را برای شما فراهم نماید.
تحقیقات داده های ثانویه
در این نوع پژوهش ها شما داده های مورد نیاز را در اختیار دارید و می توانید از منابع مختلف آنها را کسب نمایید.
تحقیقات ثانویه از جمله؛
- کسب اطلاعات از طریق آنلاین،
- نتایج تحقیقات گذشته،
- داده های موجود که از مشتری در شرکت وجود دارد،
- استفاده از اطلاعات سایر آژانس های موجود از جمله؛ دولتی، خصوصی، کتابخانه ها و غیره
استفاده از داده های ثانویه یا موجود می تواند برای شما مزایایی و معایبی را به همراه داشته باشد. برای مثال مزایای موجود برای تحقیقات ثانویه این است که شما در مدت زمان بسیار کمتری می توانید به داده های مورد نیاز خود دست پیدا کنید. منابع متعددی خواهید داشت برای اینکه بتوانید داده های خود را کسب کنید. ولی در این زمینه می بایست به چند عامل مهم هم توجه داشته باشید؛
- داده های شما نباید تاریخ گذشته باشند،
- منابع این داده ها معتبر باشد،
- تفسیر صحیحی از داده ها صورت پذیرد،
- ممکن است داده های موجود برای مقاصد جهت دار تهیه شده باشند.
و بسیاری موارد دیگر که می بایست به همه آنها توجه ویژه داشت، تا بتوانید روش های تحقیقات بازار مثمر ثمر داشته باشید.
روش های تحقیقات بازار (تحقیقات کمی)
زمانی که صحبت از تحقیقات کمی است شما با اعداد و ارقام سر و کار دارید و خروجی شما هم به صورت اعداد و ارقام خواهد بود که این پژوهش ها می بتواند به صورت؛
- نظر سنجی،
- ارقام فروش،
- تعداد محصولات که در صنعت فروش رفته است،
- پرسشنامه های آنلاین و تلفنی،
- ترندهای مالی،
لازم به ذکر است استفاده از روش های تحقیقات بازار کمی به راحتی می تواند خروجی های آماری دقیق به شما ارائه دهد از جمله؛
نمودار و جدول که به راحتی داده ها بتوانند مورد استفاده و تفسیر قرار بگیرند. البته در زمینه جمع آوری داده های کمی می بایست دقت های لازم صورت پذیرد از جمله برای تعیین قیمت زمانی که صحبت از قیمت های متوسط است به سایر ارقام از جمله؛ حد بالایی، حد پایینی، مد قیمت، و موراد مشابه توجه شود.
تحقیقات کیفی
در زمینه تحقیقات کیفی دیگر شما به طور مستقیم با عدد و رقم مواجه نیستید. برای مثال می خواهید کیفیت محصول خود را مورد ارزیابی قرار دهید. که شما نمی توانید مثل تحقیقات کمی که در مورد مثلا قیمت و اعداد و ارقام است به طور صریح از کمیت صحبت کنید. اینجا شما می توانید به صورتی کیفی برای مثال؛ محصول بی کیفیت، محصول با کیفیت متوسط، محصول با کیفیت بالا اطلاعات کسب نمایید.
روش های تحقیقات کیفی می تواند مواردی باشد از جمله؛
- گروه متمرکز از مشتریان،
- مکالمه های رسمی و غیر رسمی،
- مشاهده رقبا و بررسی کیفی عملکرد آنها
حال اگر موافق باشید در مورد روش های تحقیقات بازار با جزئیات بیشتر صحبت کنیم؛
-
گروه متمرکز (Focused Group)
زمانی که صحبت از روش های تحقیقات بازار است Focus Group یا گروه متمرکز یکی از بهترین روش ها است. مزیت های بسیاری را به همراه دارد. در این نوع از پژوهش شما موضوعات و سوالاتی را مطرح می کنید که نیازمند دریافت پاسخ مناسب از آنها هستید. مکان های این نوع پژوهش ها غالبا مکان های غیر آزمایشگاهی هستند، همچنین از ابزارهای سمعی و بصری از جمله؛ ویدئو، استفاده می شود و می بایست امکانات ثبت و ضبط رفتار های افراد به صورت ویدئویی فراهم باشد. اغلب زمان این پژوهش ها بین 1 تا 2 ساعت است و سه گروه مورد بررسی قرار می گیرند. تعداد افراد گروه ها اغلب بین 6-10 نفر است.
-
نظر سنجی (Survey)
شما برای انجام نظر سنجی نیازمند این هستید که به صورت مستقیم در قالب پرسشنامه از افراد سوالات مستقیم بپرسید. و بتوانید به راحتی نتایج را به صورت کمی مورد ارزیابی قرار دهید. نظر سنجی می تواند از روش های مختلف انجام شود از جمله؛
- رو در رو: در این مدل نظر سنجی شما با مخاطب هدف به صورت رو در رو ارتباط برقرار می کنید. این روش معمولا در فروشگاه ها و مکان های پر تردد انجام می شود. برای مثال به افراد نمونه هایی از محصولات، پکیج ها، تبلیغات برای تست یا آزمون داده می شود و از آنها خواسته می شود به سرعت بازخورد خود را بیان کنند. اغلب بازخورد بالا از جمله 90% نتیجه این مدل نظر سنجی است و اعتبار بالایی دارد.
- تلفنی: شما می توانید از این طریق با توجه به سوالاتی که از قبل تهیه کرده اید از مشتری نظر سنجی کنید. برای مثال؛ پس از اینکه مشتری از شما خرید کرد یا خدمتی را دریافت کرد نظر وی را از این طریق جویا شوید. ولی به اندازه نظر سنجی رو در رو نتیجه بخش نیست و نتیجه 50-60 درصدی دارد. ولی از نظر سنجی پستی که کمتر از 15% هست بسیار نتیجه بخش تر به نظر می رسد.
- آنلاین: غالبا این نوع نظر سنجی های قابل پیشبینی نیستند. و شما هیچ کنترلی بر روی مصاحبه شونده ندارید. اما این نوع نظر سنجی ها بسیار ساده، کم هزینه، و اغلب بسیار موثر هستند.
-
مشاهده (Observation)
برخی از اوقات اینکه شما بخواهید از گروه های متمرکز استفاده کنید. شاید باعث شوید آنها به ظور طبیعی رفتار نکنند. و تحت تاثیر آزمایش قرار بگیرند و آن رفتار همیشگی را نداشته باشند. برای همین دلیل بهتر است شما برخی از اوقات از مشاهده نیز استفاده کنید. برای مثال شما در مکان های واقعی قرار بگیرید و رفتار مشتریان را به صورتی کاملا عادی و واقعی مورد ارزیابی قرار دهید. این روش شاید هزینه بیشتری داشته باشد ولی در بسیاری از اوقات می تواند نتیجه بخش و تکمیل کننده تحقیقات گروه های متمرکز باشد.
-
مطالعات میدانی
شما در این روش که اغلب در مطالعات کیفی استفاده می شود. این نوع از روش های تحقیقات بازار برای درک بهتر نیازهای و خواسته های مشتری انجام می شود. در این نوع تحقیقات برای مثال محصول جدیدی در مکان از پیش تعیین شده ای در فروشگاه قرار می گیرد و بازخورد واقعی افراد در یک مکان واقعی مورد ارزیابی و سنجش قرار می گیرد. بنابراین شما این فرصت را برای اصلاح ویژگی های محصول، اصلاح قیمت، بهبود پکیجینگ همچنین سایر موراد خواهید داشت. این یک روش موفق و تضمین شده است برای کسب و کارها جهت دریافت بازخورد عملی.
نویسنده: دکتر پدرام بهیار
بدون دیدگاه