پلتفرم کسب و کار چیست؟

پلتفرم کسب و کار عبارتی است که این روزها زیاد به کار می‌رود. با این حال ممکن است عبارت جامع و حتی نامفهومی باشد. چه کسب و کاری یک پلتفرم است و چه پلتفرمی در تعریف یک کسب و کار می‌گنجد؟ با ساخت اپلیکیشن و داشتن یک وب سایت، آیا کسب و کار تبدیل به یک پلتفرم می‌شود؟

Forbes Insight در سال ۲۰۱۷، تحقیق آماری در حوزه پلتفرم های کسب و کار انجام داد. بر اساس نتیجه این تحقیق، حدود ۳۱٪ از سازمان‌ها، تفکر سازمانی خود را مطابق با اصول پلتفرم های کسب و کار می‌دانستند. به این معنی که این سازمان ها به ذی‌نفعان داخلی و خارجی سازمان خود امکان تعامل مستقیم با تمام اجزای سازمان را می دادند و منابع دیجیتالی خود را در دسترس آن‌ها می‌گذاشتند.

شاید خیلی از کسب و کارها خود را یک پلتفرم بدانند و بر آن اساس مدل کسب و کار خود را طراحی کرده باشند، ولی آیا این کسب و کارها حقیقتا یک کسب و کار پلتفرمی (Business Platform) هستند؟

پلتفرم چیست؟

پلتفرم، اصطلاحی است که زیاد شنیده می‌شود و در مورد بیزینس های زیادی به کار می‌رود. کلمه پلتفرم (platform) به معنی سکو است. به عبارتی، هرگاه فردی برای بهتر دیده شدن یا بهتر شنیده شدن روی یک سکو می‌رود، آن سکو را پلتفرم می نامند. خیلی ساده‌تر، پلتفرم جایگاهی برای بهتر دیده شده، بهتر شنیده شدن و رسمی کسب و کار کردن است.

اصطلاح پلتفرم زمانی که در مورد یک کسب و کار به کار می‌رود به توانایی آن بیزینس در ایحاد تعامل و ارزش تعاملی اشاره دارد. مفهومی که در فیلد های متفاوت به کار رفته است!

• در فناوری اطلاعات، پلتفرم ها شامل نرم افزارها و سخت افزارهایی هستند که وظیفه میزبانی (host) یک اپلیکیشن یا سرویس را دارند. در این تعریف ویندوز یا لینوکس یک پلتفرم محسوب می‌شوند.
• در صنعت، پلتفرم چارچوبی از فناوری است که به وسیله آن فناوری های مشابه به یکدیگر اجازه ارتباط، توسعه و اجرا را می دهند. به عنوان مثال، سمند خودرویی است که بر اساس پلتفرم پژو ساخته شده است.
• در کسب و کار، پلتفرم‌ ها مدلی هستند که با تسهیل ایجاد ارتباط بین گروه های وابسته، ایجاد ارزش افزوده برای کسب و کار می‌کنند. پلتفرم ها شبکه‌ ای بزرگ (network) و مقیاس پذیر (Scalable) ایجاد می‌کنند.

در این تعریف کسب و کارهایی مانند فیس بوک، اوبر، علی بابا و تلگرام پلتفرم محسوب می‌شوند. با استفاده از تعریف پلتفرم در صنعت به سادگی می‌توان پیام رسان های داخلی را مدل تجاری خارجی تلگرام دانست.همچنین اسنپ و دیجی کالا را میتوان طراحی شده بر اساس مشابه خارجی یعنی علی بابا و اوبر محسوب کرد.

پلتفرم کسب و کار چه ارزش افزوده ای برای سازمان یا کاربر ایجاد می‌کند؟

هر پلتفرم کسب وکار، توانایی ایجاد تعامل، داد و ستد و انتقال داده بین تولیدکنندگان، مصرف کنندگان و هر ذی‌نفع دیگری در سیستم را دارد. کسب و کار ها با ایجاد مدل کسب و کار پلتفرمی، زیرساختی برای ایجاد ارتباط مستقیم بین اجزای سیستم خود می‌سازند. از طریق این زیرساخت، چارچوب و قواعدی بین اجزای سیستم برقرار می‌شود. مدیریت صحیح و بهینه تعاملات، جریان درآمدی و فرایند های سازمان را تعیین می‌کنند. واضح است که پلتفرم ها از فاکتور تولید فراتر رفته اند و فاکتور ارتباط را مطرح کرده اند.

کسب و کار، پلتفرمی که دیجیتالی شده است!

پلتفرم کسب و کار، یک کسب و کار دیجیتال یا آنلاین است که مجموعه ای از توسعه دهندگان و دنبال کنندگان (کاربران) آن را پشتیبانی و هدایت می‌کنند. یک بیزینس پلتفرم با زیرساخت قوی و یک بیزینس مدل بی نقص، باید بتوانند توسعه دهندگان در حوزه های متفاوت و مشتریانی با سلایق و نیازهای متفاوت را جذب خود کنند. با استفاده از امکانات چنین فناوری، افراد و سیستم ها در پلتفرم با یکدیگر ارتباط دارند. در صورت مساعد بودن تمام شرایط، این ارتباط منجر به درآمد یا فروش می‌شود.

پلتفرم ها باید به سامانه‌ی آنلاین کسب وکار، یک زیربنای دیجیتال بدهند. این زیربنا شامل چارچوبی برای اجرای سیستم های تحلیل دیتا، استفاده از امکانات کلان داده (Big Data)، مدلسازی، آنالیز رفتار مشتری، پیاده سازی عوامل پیشنهاد دهنده (Recommendation Agent) و اتوماسیون است.

بیزینس پلتفرم

ساخت اپلیکیشن مناسب، طراحی وب سایت و ایجاد ارتباط بین تمامی سامانه ‌های آنلاین، آفلاین و افراد درگیر در سیستم، لازمه‌ی یک پلتفرم قدرتمند است.

اگر یک کسب و کار پلتفرم نباشد، چیست؟

همه‌ ی کسب و کارها یک پلتفرم کسب و کار نیستند، یا چنین امکانی را ندارند. بیزینس هایی که تعریف پلتفرمی ندارند را کسب و کار خطی یا پایپ‌لاین (Pipeline) می‌نامند. در کسب و کارهای خطی، یک جریان خطی مستقیم از تولیدکننده به مصرف کننده وجود دارد. این زنحیره تامین خطی، زمانی ارزش اصلی کسب و کار بود. این کسب و کارها محصول تولید می‌کردند و ارتباطات در آن ها نقشی نداشت.

در پلتفرم کسب و کار، ارزش دارایی ها در مقابل اهمیت ارتباطات‌اش به چشم نمی‌آید.

ساخت اپلیکیشن و ساخت وب سایت قدمی در راه ساخت یک پلتفرم

طراحی پلتفرم فقط محدود به ایجاد تکنولوژی های اساسی نمی‌شود. کسب و کار باید کاملا آنالیز شود و نقاط ضعف و قوت آن سنجیده شود.

پروژه آنلاین شدن کسب و کار سنتی

روش تولید ارزش کسب و کار باید مدل سازی شود. با فهم لایه ها و ارتباط های تعاملی یک بیزینس باید دید آن کسب و کار چگونه شبکه می‌سازد و چطور افراد را به هم متصل می‌کند. بعد از پیدا کردن مدل دقیق کسب و کار، می‌توان به تکنولوژی کسب و کار پرداخت.

ساخت وب سایت با طراحی UI و UX هدفمند و حرفه ای در مرحله اول برای جذب تعامل اولیه بین کاربران سیستم قدمی مهم است. در مرحله اول باید سامانه ای برای اتصال اجزای متفاوت سیستم طراحی شود. این سامانه باید همیشه در دسترس باشد و افراد درگیر آن بخش از سیستم، از مسئول انبار تا صندوق‌دار، باید به آن دسترسی داشته باشند. ساخت اپلیکیشن در این مرحله باید برای تمام پلتفرم های موبایلی (اندروید و iOS) انجام شود.

درست است که طراحی پلتفرم فقط محدود به ایجاد تکنولوژی های اساسی نمی‌شود، ولی تکنولوژی های درگیر در یک کسب وکار تعامل و هدف پلتفرم را ممکن می‌کنند. به همین دلیل انتخاب بهترین گزینه برای پیاده سازی و مدیریت چنین پروژه ای اهمیت بالایی دارد.

گردآورنده : فؤاد مهابادی – تیم محتوانویسی بلوباکس